معرفی انواع قرارداد حقوقی و اهمیت مشاوره وکیل

انواع قرارداد در قانون به عنوان پایه‌های اصلی تعاملات حقوقی، اقتصادی و اجتماعی، نقش مهمی در تنظیم روابط بین افراد و نهادها دارند. از خرید و فروش ساده تا قراردادهای پیچیده تجاری، این ابزارهای حقوقی تعهدات طرفین را مشخص و اجرای آنها را تضمین می‌کنند. شناخت دقیق این مفاهیم برای وکلای مجرب و کارشناسان حقوقی امری ضروری است.

به طور کلی قرارداد ها در ایران به چهار دسته کلی تقسیم می شوند :

● معین و نامعین

●  لازم و جایز

● خیاری و بدون خیار

● رضایی و تشریفاتی

 قراردادهای معین و نامعین

 معین

این نوع قراردادها در قوانین موضوعه تعریف و تعیین شده‌اند و قواعد مشخصی برای آنها وجود دارد. برخی از مهم‌ترین قراردادهای معین عبارتند از:

قرارداد بیع (خرید و فروش): قراردادی که در آن فروشنده مال خود را به خریدار منتقل می‌کند و خریدار نیز مبلغ معینی را به فروشنده می‌پردازد.

قرارداد اجاره: قراردادی که در آن موجر (مالک) مال خود را برای مدتی معین به مستاجر واگذار می‌کند و مستاجر نیز مبلغی را به عنوان اجاره بها به موجر می‌پردازد.

قرارداد قرض: قراردادی که در آن یک طرف مال خود را به دیگری قرض می‌دهد و طرف دیگر متعهد می‌شود تا در زمان معینی آن را بازگرداند.

قرارداد رهن: قراردادی که در آن بدهکار (راهن) مال معینی را به طلبکار (مرتهن) به عنوان وثیقه می‌دهد تا در صورت عدم پرداخت بدهی، طلبکار بتواند از محل فروش آن مال طلب خود را وصول کند.

 نامعین

این نوع قراردادها در قوانین موضوعه تعریف نشده‌اند و قواعد مشخصی برای آنها وجود ندارد. طرفین قرارداد می‌توانند با توجه به شرایط خاص خود، قراردادهایی تنظیم کنند که در قوانین به طور خاص تعریف نشده‌اند. این قراردادها بر اساس اصل آزادی قراردادی و قواعد عمومی قراردادها تنظیم می‌شوند. برخی از قراردادهای نامعین ممکن است شامل قراردادهای مشارکت در پروژه‌های خاص، قراردادهای مشاوره و قراردادهای خدماتی باشند.

قراردادهای لازم و جایز

قراردادهای لازم:

قراردادهای لازم قراردادهایی هستند که هیچ‌یک از طرفین نمی‌توانند آن را فسخ کنند، مگر در موارد خاصی که قانون تصریح کرده باشد. به عبارت دیگر، این قراردادها برای طرفین الزام‌آور هستند و نمی‌توانند بدون رضایت طرف مقابل آن را لغو کنند. از جمله قراردادهای لازم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

قرارداد بیع (خرید و فروش):

در این قرارداد، فروشنده ملزم به تحویل مال مورد معامله و خریدار نیز ملزم به پرداخت ثمن است.

قرارداد اجاره:

موجر و مستاجر نمی‌توانند بدون رضایت طرف مقابل قرارداد را فسخ کنند، مگر در شرایط خاصی که در قانون پیش‌بینی شده است.

قرارداد قرض‌الحسنه:

طرفین ملزم به رعایت شرایط قراردادی هستند و نمی‌توانند بدون رضایت طرف مقابل، قرارداد را فسخ کنند.

قراردادهای جایز

قراردادهای جایز قراردادهایی هستند که هر یک از طرفین می‌توانند در هر زمانی بدون نیاز به رضایت طرف مقابل، آن را فسخ کنند. این قراردادها به نوعی انعطاف‌پذیرتر هستند و به طرفین اجازه می‌دهند تا در صورت نیاز، قرارداد را به راحتی لغو کنند. از جمله قراردادهای جایز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

قرارداد وکالت:

موکل و وکیل می‌توانند در هر زمانی قرارداد وکالت را فسخ کنند.

قرارداد عاریه:

عاریه‌دهنده و عاریه‌گیرنده می‌توانند هر زمان که بخواهند قرارداد را فسخ کنند.

اهمیت مشاوره وکیل:

مشاوره وکیل در تعیین و تنظیم قراردادهای لازم و جایز بسیار اهمیت دارد، چرا که وکلا با دانش حقوقی خود می‌توانند به طرفین در انتخاب نوع قرارداد و شرایط آن کمک کنند تا از هر گونه اختلافات و مشکلات آینده جلوگیری شود. همچنین، وکلا می‌توانند راهنمایی کنند که کدام نوع قرارداد برای شرایط خاص شما مناسب‌تر است.

 قراردادهای خیاری و بدون خیار

قراردادهای بدون خیار

قراردادهای بدون خیار قراردادهایی هستند که هیچ یک از طرفین حق فسخ قرارداد را ندارند، مگر در شرایط خاصی که قانون تصریح کرده باشد. این قراردادها به طور کامل الزام‌آور هستند و طرفین نمی‌توانند به راحتی از تعهدات خود در قرارداد خارج شوند. برخی از این قراردادها عبارتند از:

قراردادهای بیع (خرید و فروش): در این نوع قراردادها، طرفین معمولاً حق فسخ ندارند، مگر اینکه یکی از خیارات قانونی شامل حال آن‌ها شود.

قراردادهای اجاره: در این قراردادها نیز طرفین نمی‌توانند به راحتی قرارداد را فسخ کنند، مگر در شرایط خاصی که قانون پیش‌بینی کرده است.

اهمیت مشاوره وکیل

مشاوره وکیل در تنظیم قراردادهای خیاری و بدون خیار بسیار اهمیت دارد، چرا که وکلا با دانش حقوقی خود می‌توانند به طرفین کمک کنند تا قراردادی مناسب و عادلانه تنظیم کنند و از هر گونه اختلافات و مشکلات آینده جلوگیری شود. وکلا می‌توانند در انتخاب نوع قرارداد و شرایط خیارات مختلف مشاوره دهند تا حقوق و منافع طرفین به بهترین شکل ممکن حفظ شود.

قراردادهای رضایی و تشریفاتی

قراردادهای رضایی

قراردادهای رضایی قراردادهایی هستند که با توافق و رضایت طرفین منعقد می‌شوند و نیاز به تشریفات خاصی ندارند. به عبارت دیگر، در این نوع قراردادها، بیان و اعلام رضایت طرفین برای ایجاد قرارداد کافی است و نیازی به انجام تشریفات خاصی نیست. برخی از مهم‌ترین قراردادهای رضایی عبارتند از:

قرارداد بیع (خرید و فروش): در این نوع قرارداد، به محض توافق طرفین بر سر مبلغ و کالا، قرارداد منعقد می‌شود و نیاز به تشریفات خاصی نیست.

قرارداد اجاره: در این نوع قرارداد نیز توافق طرفین کافی است و نیازی به انجام تشریفات خاصی نیست.

قرارداد قرض: در این قرارداد نیز به محض توافق طرفین بر سر مبلغ و مدت قرض، قرارداد منعقد می‌شود و نیاز به تشریفات خاصی نیست.

قردادهای تشریفاتی

قراردادهای تشریفاتی یا عقود تشریفاتی، قراردادهایی هستند که برای صحت و اعتبار نیاز به رعایت تشریفات خاصی دارند. این تشریفات می‌تواند شامل تنظیم سند رسمی، حضور شاهدان، یا انجام مراسم خاصی باشد. به عبارت دیگر، در این نوع قراردادها، صرف توافق اراده طرفین کافی نیست و باید مراحل و شکل‌های مشخصی رعایت شوند.

مثال‌های رایج از قراردادهای تشریفاتی عبارتند از:

قرارداد خرید و فروش اموال غیرمنقول:

مثل خرید زمین، خانه و آپارتمان که نیاز به تنظیم سند رسمی در دفتر اسناد رسمی دارد.

قرارداد ازدواج:

که نیاز به ثبت رسمی در دفاتر ثبت ازدواج دارد.

قراردادهای ارث و وصیت:

که معمولاً نیاز به تنظیم رسمی و حضور شاهدان دارد.

این تشریفات به منظور اطمینان از صحت و دقت قراردادها و جلوگیری از سوء استفاده‌ها و اختلافات بعدی انجام می‌شود.

در سایت حق روا تیم حقوقی که فعالیت میکنند میتوانند هم بابت مشاوره حقوقی و هم بابت داشتن وکلای تخصصی به شما در پرونده کمک کنند.